Οι τρεις πανέμορφες παραλίες στην αρχαία Ίτανο (Ερημούπολη)

Ερημούπολη ή αρχαία Ίτανος.

Όσοι την έχετε επισκεφτεί, έχετε αναρωτηθεί γιατί δεν υπάρχουν τα γνωστά παραλιακά facilities εκεί;

Η ύπαρξη της σημαντικής αρχαίας πόλης στη θέση αυτή οδήγησε με σειρά ΦΕΚ στην κήρυξη αρχαιολογικής ζώνης τόσο στη στεριά όσο και τη θάλασσα, προφυλάσσοντας τον "ερημικό" χαρακτήρα της. 

Για την προστασία του τοπίου: παγκρήτια δράση πεζοποριών στις 05 Ιουλίου 2020 και το κάλεσμα για τη σωτηρία των Αγράφων, οι 6 προτεινόμενες πεζοπορίες

Η παγκρήτια αυτή δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της κινητοποίησης για τον νέο περιβαλλοντικό νόμο και την εδραίωση της μαζικής αλλοίωσης του φυσικού (αλλά και ανθρωπογενούς) περιβάλλοντος με σκοπό τη μεγάλης κλίμακας τουριστική και βιομηχανική εκμετάλλευση. Αφορμή ήταν το κάλεσμα πρωτοβουλιών και συλλογικοτήτων που αγωνίζονται για τη σωτηρία των Αγράφων και πολυάριθμες πρωτοβουλίες σε όλη την Ελλάδα θα λάβουν χώρα από το πρωί της Κυριακής 05 Ιουλίου 2020. Αναλυτικά στην Κρήτη έχει δημοσιευτεί ότι θα γίνουν οι εξής δράσεις:

1. Πεζοπορία «Αγία Ειρήνη – Βρομονερό», στο ηρωικό νοτιοανατολικό τμήμα του Ψηλορείτη, κοντά στον Κρουσώνα Ηρακλείου.
2. Στο ιερό κορυφής του Βρύσινα Ρεθύμνου.
3. Στην κορυφή της Σελένας στο Οροπέδιο των Λασιθιώτικων βουνών.
4. Στο φαράγγι της Αράδαινας Χανίων.
5. Στην ιερό κορυφής του Κόφινα Αστερουσίων Ηρακλείου.
6. Στην περιοχή της Σιτάνου, στα όρη Σητείας, περιοχή ήδη με εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων.

#Then_and_now: μερικές σκέψεις υπερθέτοντας ιστορικές φωτογραφίες από τη Μάχη της Κρήτης με σημερινές, 79 χρόνια μετά

Πριν ορισμένα χρόνια ο Christos Theodoridis με πληροφόρησε για μία ιστορική φωτογραφία από τη Μάχη της Κρήτης στην περιοχή του Ηρακλείου, ρωτώντας με αν γνωρίζω ποιος είναι ο λόφος που απεικονίζεται. Πέρασε πολύς καιρός, όλο αυτό το διάστημα δεν είχα ξεχάσει αυτό το ερώτημα και πάντα κοιτούσα τις κορυφές των λόφων στα ανατολικά της πόλης μήπως και εντοπίσω το σημείο. Τυχαία οδηγώντας φέτος εμφανίστηκε μπροστά μου, δεν ήταν λόφος αλλά ένα μικρό βραχώδες έξαρμα στην περιοχή του Κατσαμπά.

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΝΑΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΟΨΙΜΟ 19ο ΑΙΩΝΑ

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Τύλισο Ηρακλείου

Η ναοδομία ως εκδήλωση ταυτότητας και ανάπτυξη τομέα οικονομικών δραστηριοτήτων: πριν 100 -150 χρόνια κτίστηκε ένας μεγάλος αριθμός ναών στην Κρήτη, ένα τιτάνιο πραγματικά έργο. Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών, 18 Απριλίου, σκεφτείτε τον ναό της γειτονιάς ή του χωριού σας, πολύ πιθανώς κτίστηκε τότε με τον ηρωισμό και τους κόπους της τοπικής κοινωνίας πέντε - έξι γενιές πριν. Για πρώτη ουσιαστικά φορά, όψεις αυτής της ναοδομίας διερευνήθηκαν διεπιστημονικά και τα πρώτα αποτελέσματα αναφορικά παρουσιάζονται στην πρόσφατη έκδοση:
Πρακτικά του E΄ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ που έλαβε χώρα στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, στις 15-16 Δεκεμβρίου 2017, όπου η ομάδα μας συμμετείχε με την ανακοίνωση:
Ευάγγελος Χαριτόπουλος, Μανόλης Δρακάκης, Ευαγγελία Εληώτη, "ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΝΑΟΔΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΟΨΙΜΟ 19o ΑΙΩΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ".

Περί σιδηροδρομικών δικτύων στην Κρήτη

Με αφορμή τη θεμελίωση του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλλι Πεδιάδος, τη συζήτηση περί αναγκαιότητας ή μη δημιουργίας σιδηροδρόμου στην Κρήτη, αλλά και τη γενικότερη πράσινη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία το τραίνο έχει το δικό του ρόλο ως το πιο φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς, η ομάδα μας έκανε παρέμβαση μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στην Κρήτη, πέρα από τα πολυάριθμα μικροδίκτυα Decauville λειτούργησε και ένα μικρό σιδηροδρομικό δίκτυο μετρικού εύρους, το οποίο σε συνδυασμό με μία κριτική αποτίμηση των σχεδίων ανάπτυξης σιδηροδρόμων στο νησί κατά τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα κυρίως,  μπορεί να μας δώσει κάποια χρήσιμα insights που μπορούν να έχουν τη θέση του σε μία διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη των μεταφορών στη Μεγαλόνησο:

Infographic για τον Βιομηχανικό Σιδηρόδρομο Ηρακλείου

Συμμετοχή στο συνέδριο «Η ελληνική εμπορική ναυτιλία στα χρόνια του Ελευθερίου Βενιζέλου»

• Πώς γινόταν το εμπόριο αγαθών στο λιμάνι του Ηρακλείου έναν αιώνα πριν;

• Ποιοί παράγοντες καθόρισαν την ανάπτυξη του νέου λιμανιού στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, περίοδος που χαρακτηρίζεται από την ανυπέρβλητο μορφή του Ελευθερίου Βενιζέλου ;

• Τι μπορούμε να διδαχτούμε από τον κατασκευαστικό άθλο της δεκαετίας του 1920, που άλλαξε μια για πάντα το παραλιακό μέτωπο του Ηρακλείου; 

• ... Και what if, ένα ερωτημα που απευθύνεται προς όλους μας: ποια άραγε θα ηταν η εικόνα της παραλιακής πλευράς της πόλης, εάν δεν είχε κατασκευαστεί ο μεγάλος κυματοθραύστης και τα υπόλοιπα έργα;

Το αρχικό τμήμα του προσήνεμου μώλου, του κυματοθραύστη, του Ηρακλείου που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1920 και η προτομή του Ν. Κιτσίκη

===============

Ερωτήματα όπως τα παραπάνω απασχολούν τη διεπιστημονική έρευνά μας, αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν το περασμένο Σάββατο 01.02.2020 στο πλαίσιο του συνεδρίου "Η ελληνική εμπορική ναυτιλία στα χρόνια του Ελευθερίου Βενιζέλου" που έλαβε χώρα στον φιλόξενο χώρο του Ιδρύματος Λασκαρίδη στον Πειραιά.

Συγκεκριμένα οι ανακοινώσεις είχαν τίτλο:

Ακολουθώντας την παραθαλάσσια διαδρομή του τραίνου στο Μπεντενάκι Ηρακλείου

Πώς η βιομηχανική αρχαιολογία μπορεί να συνεισφέρει στο branding μίας περιοχής;

Ο διάδρομος της παλαιάς γραμμής του Βιομηχανικού Σιδηροδρόμου Ηρακλείου ως ένα πολιτιστικό μονοπάτι στην ιστορία του παραθαλάσσιου μετώπου της πόλης.

Με αφετηρία το άγαλμα του Ν. Κιτσίκη στην αρχή του προσήνεμου μώλου του Ηρακλείου, προς τιμήν του μηχανικού που είχε ενεργό ρόλο στην πρώτη φάση της κατασκευής του λιμένα, η διαδρομή ακολουθεί νοητά έναν σιδηροδρομικό συρμό που ξεκινά από το λιμάνι με προορισμό το λατομείο - εργοστάσιο του Ξηροποτάμου και περνά από το παραθαλάσσιο μέτωπο του ιστορικού κέντρου της πόλης, που έχει πια εν πολλοίς αναπλαστεί. 

Μέσα σταθερής τροχιάς στην Κρήτη: Δίκτυα βιομηχανικών σιδηροδρόμων κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα

Είχε η Κρήτη σιδηροδρομικά δίκτυα;

Η απάντηση είναι ναι. Μικροδίκτυα που αναπτύχθηκαν κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα για την εξυπηρέτηση βιομηχανικών, εξορυκτικών, λιμενικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο νησί, αποτέλεσαν αναμφίβολα μία από τις πλέον ιδιάζουσες μορφές τεχνικών έργων στο κρητικό τοπίο, άμεσα συνυφασμένα με την τοπική μικροϊστορία και γεωμορφολογία. Σήμερα παραμένουν άγνωστα αυτά τα μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας, αναμένοντας τη διάσωση και ανάδειξή τους.

Στο 12ο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο που έλαβε χώρα στο Ηράκλειο στις 21-25 Σεπτεμβρίου 2016, έγινε μία πρώτη καταγραφή και ταξινόμησή τους, η οποία είναι διαθέσιμη στην ψηφιακή έκδοση των Πρακτικών του συνεδρίου αυτού:

Προβολή βιντεοσκοπημένης ανακοίνωσης στο συνέδριο "Κρητικός Πόλεμος, άγνωστες πτυχές"

Όσοι δεν είχαν την ευκαιρία να παρευρεθούν στην ανακοίνωση του κ. Δρακάκη στις 02.11.2019 στο συνέδριο "Κρητικός Πόλεμος, άγνωστες πτυχές" στο Ηράκλειο, μπορούν να το παρακολουθήσουν σε αυτό το βίντεο μέσα από το κανάλι της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης στο Youtube:

Συμμετοχή στην 5η Διημερίδα Ιστορίας Περιβάλλοντος

Στις 13 Νοεμβρίου 2019 είχαμε μία ακόμη δυνατή καταιγίδα για το φετινό έτος που χαρακτηρίζεται από τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα... Είναι κάτι πρωτοφανές ή έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν; Είμαστε άραγε έτοιμοι υλικά και ψυχικά για συνεχόμενες χρονιές με ακραία καιρικά φαινόμενα, εάν λάβει χώρα η κλιματική αλλαγή και τι μπορούμε να μάθουμε από αντίστοιχα γεγονότα του παρελθόντος και τις δράσεις που ελήφθησαν για την αντιμετώπισή τους;

Συμμετοχή στην οργάνωση συζήτησης Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολόγιο: Ανταγωνιστικοί ή συμπληρωματικοί θεσμοί;

Μέλη της ομάδας συμμετείχαν στη συζήτηση Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολόγιο: Ανταγωνιστικοί ή συμπληρωματικοί θεσμοί; που έλαβε χώρα την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2019 στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Καψωμένου και της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, στον Πύργο Αλικιανού. Η τοποθέτηση της ομάδας αφορούσε κυρίως τη σημασία των γραπτών αρχειακών πηγών στη σύγχρονη διεπιστημονική έρευνα και κυρίως την αξία τους ως υλική πολιτιστική κληρονομιά και τα ζητήματα προστασίας τους.